Geschiedenis
De Vrijdagmarkt is ongeveer één hectare groot. Het plein speelde een grote rol in de geschiedenis van Gent. Midden op het plein staat een standbeeld van Jacob van Artevelde die op het plein op 26 januari 1340 koning Eduard III van Engeland ontving. Vijf jaar later vermoordden wevers en volders elkaar op dit plein als voorspel voor de moord op Jacob van Artevelde, de wijze man van Gent. De Gentenaars organiseerden hier de blijde inkomsten van de Graven van Vlaanderen; het was hun forum en ze hielden hier steekspelen.
Jacob van Artevelde
Centraal op de Vrijdagmarkt staat Jacob Van Artevelde (1290-1345), de beroemste man van Gent.
Jacob was de opperhoofdman van Gent en koos tijdens de Honderdjarige Oorlog de zijde van Engeland. De boycot van de Engelse wolinvoer hief hij op, om zo de lakennijverheid, welke de belangrijkste kostwinning van de stad was, te kunnen sparen.
Als de "klauwaards" (ontevreden handwerklieden) de alleenheerschappij van de "leliaards" (Fransgezinde rijken) doorbreken, voorkomt Jacob een sociaal slagveld. Hij is ook de man die officiële documenten in het Nederlands laat opstellen, zodat Vlamingen zich niet langer hoeven te buigen over Latijn en Frans.
Het is dus zijn verdienste dat Gent de "Arteveldestad" wordt genoemd.
Samen met Ieper en Brugge roepen de 3 steden de Engelse koning Edward III uit tot "koning van Frankrijk". Maar Edward kwam zijn beloften met Jacob niet na...
Jacob wordt vermoord door de deken van de rijke wevers.
Op de sokkel staan de wapenschilden van de diverse gilden. De 3 beeldhouwwerken onder Jacob stellen de verdragen voor die hij afsloot :
 |
 |
 |
| Het Verbond tussen Vlaanderen, Brabant en Henegouwen. | Het Verbond tussen Vlaanderen en Engeland. | Het Verbond tussen Gent, Brugge en Ieper. |
Het Toreken
Het Toreken (1450-1483) was het gildehuis van de huidevetters (=leerlooiers).
Aan het torentje hangt de marktklok, dat de opening van de markt aankondigde, evenals een ijzeren ring, een schandpaal om het afgekeurde laken aan op te hangen.
Op het torentje houdt de meermin Melusine de wind haar spiegel voor.
In het Toreken bevindt zich nu het Poëziecentrum: op het gelijkvloers vind je de shop, met boeken en poëziegadgets. Op de 1ste verdieping zit het documentatiecentrum. Op de 2de verdieping tref je de boekencollectie, de tijdschriften en de hele non-book collectie (cd's, elpees en andere). Ook het knipselarchief zit daar. Dan is er nog een leeszolder met ruimte voor 100 toeschouwers.
Het Tooghuis
Oorspronkelijk een zeer weelderig huis met een houten gevel.
De overgebleven monumentale poort geeft ons een idee van de grootte van het huis : een klein paleis. In dit pand "toogde" de graaf zich aan de Gentenaars, nadat hij plechtig was aangesteld, en gezworen had, de voorrechten van de Gentenaars en van de stad te zullen handhaven. Hier, op het balkon, ontving hij op zijn beurt de eed van trouw van 't volk.
"Nu" een zaak van naaimachines & geschenkartikelen... Straks wellicht iets anders... Tijden veranderen.
